Greinar - Krossgötur

Hugvíkkandi eða hugrýmkandi

Ef við ímyndum okkur hugann sem rými má segja að hugvíkkun feli í sér eðlilegt ferli þar sem nýjar dyr opnast af sjálfu sér, á meðan hugrýmkun felur fremur í sér vélræna endurskipulagningu rýmisins, þar sem veggir eru færðir til, fjarlægðir eða byggðir upp eftir hentisemi annarra.

By Halldóra Lillý Jóhannsdóttir 09/03/2025Gagnrýnin hugsun, Mannréttindi, Tjáningarfrelsi

Lýðræði Mannréttindi Tjáningarfrelsi Uncategorized

USAID og NED: Verkfæri bandarískrar heimsvaldastefnu

Bólivía er annað dæmi um hvernig USAID vinnur markvisst gegn lýðræðislega kjörnum stjórnvöldum. Árið 2013 rak Evo Morales, fyrsti frumbyggjaforseti Bólivíu, USAID úr landinu eftir áralanga íhlutun stofnunarinnar í innanríkismálum landsins. Skjöl sem fengin voru í gegnum upplýsingalög (FOIA) sýndu að USAID hafði fjármagnað hópa sem beittu ofbeldi og kyntu undir pólitískt upplausnarástand árið 2008.

By Andri Sigurðsson 06/03/2025Lýðræði, Mannréttindi, Tjáningarfrelsi, Uncategorized

Efahyggja Fjölmiðlar Orðræða Stríð

Vilja nýjan foringja til að segja sér fyrir verkum

Donald Trump Bandaríkjaforseti er iðinn við að kynna heiminum sálarlíf sitt. Eitt er víst að maðurinn er ekki í miklu jafnvægi. Einnig má efast um erindi Zelenskys sem var farinn að bjóða Bandaríkjamönnum auðlindir lands síns þegar í september samkvæmt Washington Post – fyrir forsetakosningarnar í Bandaríkjunum. https://www.ogmundur.is/is/greinar/hvernig-skipta-skuli-ransfeng-a-kostnad-thjodarEn það breytir því ekki að hegðan Trumps var…

By Ögmundur Jónasson 03/03/2025Efahyggja, Fjölmiðlar, Orðræða, Stríð

Lýðræði Tjáningarfrelsi Upplýsingafrelsi

Síðasta víglínan

Tjáningarfrelsi er meira en bara lagaleg meginregla; það er undirstaða mannlegra framfara. Það er það sem gerði samfélögum mögulegt að þróast, hugmyndum að fá umræðu og óréttlæti að verða afhjúpað. Án möguleikans á að ögra yfirvöldum getur ekkert samfélag talist frjálst í raun og veru.

By Halldór Haraldsson 22/02/2025Lýðræði, Tjáningarfrelsi, Upplýsingafrelsi

Gagnrýnin hugsun Gervigreind Lýðræði

Þegar raunveruleikinn er forritaður

Fyrst og fremst þurfum við meðvitund. Ekki aðeins vitneskju um hvernig kerfið virkar, heldur hugrekki til að segja nei. Til að velja þjónustur sem virða friðhelgi, til að krefjast gagnsæis, til að neita að taka þátt í leik sem var aldrei spilaður með okkur heldur á okkur.

By Halldóra Lillý Jóhannsdóttir 15/02/2025Gagnrýnin hugsun, Gervigreind, Lýðræði

Fjölmiðlar Lýðræði Tjáningarfrelsi

Ríkisfjármagnaðir fjölmiðlar eru ekki frjálsir fjölmiðlar – hugleiðing á útfarardegi Ellerts B. Schram

Þrátt fyrir yfirlýsingar um að stuðla að lýðræði endurspeglar fjármögnun þess á fjölmiðlum í raun áróðursaðferðir kalda stríðsins. Í stað þess að standa vörð um raunverulega fjölmiðlafrelsi virkar USAID sem tæki bandarískrar valdapólitíkur, þar sem fjármögnun blaðamanna og fjölmiðlahópa fer eftir því hvort þeir samræmast hugmyndafræði Washington-stjórnarinnar.

By Arnar Þór Jónsson 08/02/2025Fjölmiðlar, Lýðræði, Tjáningarfrelsi

Efahyggja Fjölmiðlar Gagnrýnin hugsun Gervigreind

Hverjir eru raunverulega við völd?

Ef Joe Biden hefði verið sá sem hefði kynnt Stargate-verkefnið – stærstu fjárfestingu nokkru sinni í gervigreind og snjallinnviðum – hefðu þessir stuðningsmenn eflaust mótmælt harðlega og kallað það tilraun til að innleiða samfélag Orwells í 1984. En þegar það er Trump sem er við stjórnvölinn á tæknikratíska skipinu eru skyndilega engin andmæli. Trúarsöfnuður Trump eru tilbúnir í að fara gegn grunngildum sínum til að réttlæta hverja ákvörðun sem nú kemur frá Washington.

By Per Daniel Shapiro 02/02/2025Efahyggja, Fjölmiðlar, Gagnrýnin hugsun, Gervigreind

Lýðræði Tjáningarfrelsi Upplýsingafrelsi

Marka endalok staðreyndavöktunar endurkomu staðreyndanna?

Það er hins vegar áfram stórt áhyggjuefni hvernig risafyrirtæki sem njóta náttúrulegrar einokunarstöðu hafa tök á að stýra umræðunni, stjórna því hvort og hvernig efni hefðbundinna fréttamiðla er komið á framfæri, draga notendur inn í bergmálshella og móta afstöðu þeirra, yfirleitt á grundvelli ógagnsærra algríma.

By Þorsteinn Siglaugsson 29/01/2025Lýðræði, Tjáningarfrelsi, Upplýsingafrelsi

Gervigreind Orðræða Samfélagsmiðlar

Hvernig almennri vitund er stýrt á upplýsingaöld

Efnismikil grein á Brownstone Institute gefur góða yfirsýn yfir þróun samfélagsmiðla og hinn stafræna vettvang sem stjórntæki hagsmunaaðila. Hún markar ákveðin þáttaskil og gerir grein fyrir aukinni mótspyrnu gegn þróuninni. Í greininni er farið yfir þróun menningarlegra stjórntækja, frá einkaleyfum til nútíma stafrænna kerfa. Því er haldið fram að stafrænir vettvangar í dag, svo sem…

By Svala Magnea Ásdísardóttir 26/01/2025Gervigreind, Orðræða, Samfélagsmiðlar

Kórónuveirufaraldurinn Lýðræði Tjáningarfrelsi

Þeir saklausu eru náðaðir

Nú þegar er búið að bjarga manninum sem fjármagnaði sköpun á veiru, og varð moldríkur sem opinber starfsmaður, frá því að svo mikið sem svara fyrir verk sín er ekkert víst að neitt traust sé eftir.

By Geir Ágústsson 22/01/2025Kórónuveirufaraldurinn, Lýðræði, Tjáningarfrelsi

Fjölmiðlar Gagnrýnin hugsun Lýðræði Málfrelsi Mannréttindi Samfélagsmiðlar Skoðanafrelsi Stríð Tjáningarfrelsi Upplýsingafrelsi Upplýsingaóreiða Útilokunarmenning

Hvert er erindi Málfrelsis?

Krossgötur.is eru ritmiðill samtakanna Málfrelsi og þar höfum við í ritnefnd skrifað greinar reglulega sl. 2,5 ár, ásamt því að halda viðburði og taka þátt í þjóðfélagsumræðunni með því að gefa kost á okkur í viðtöl, skrifa skoðanagreinar á helstu fréttamiðlum landsins og fleira. Félagið Málfrelsi var stofnað haustið 2022 af nokkrum hvatamönnum og með…

By Svala Magnea Ásdísardóttir 18/01/2025Fjölmiðlar, Gagnrýnin hugsun, Lýðræði, Málfrelsi, Mannréttindi, Samfélagsmiðlar, Skoðanafrelsi, Stríð, Tjáningarfrelsi, Upplýsingafrelsi, Upplýsingaóreiða, Útilokunarmenning

Fjölmiðlar Gagnrýnin hugsun Gervigreind Lýðræði Málfrelsi Mannréttindi Orðræða Ritskoðun Samfélagsmiðlar Stríð Tjáningarfrelsi Upplýsingafrelsi

Myndband – Framtíð fréttamennsku – viðburður í Þjóðminjasafninu 11 janúar

Málþing félagsins Málfrelsi, með yfirskriftinni „Framtíð blaðamennskunnar - stefnumótandi afl eða gagnrýnin upplýsingamiðlun“, var haldið í lestrarsal Þjóðminjasafnsins þann 11. janúar sl. Svala Ásdísardóttir, formaður félagsins Málfrelsi og ritstjóri Krossgatna ávarpaði fundinn og fagnaði sigri yfir að komin sé viðurkenning á stórfelldri þöggun sem reið yfir samfélagsmiðla í faraldrinum, sbr. yfirlýsingu Mark Zuckerberg, forstjóra Meta/Facebook.…

By Ritnefnd 15/01/2025Fjölmiðlar, Gagnrýnin hugsun, Gervigreind, Lýðræði, Málfrelsi, Mannréttindi, Orðræða, Ritskoðun, Samfélagsmiðlar, Stríð, Tjáningarfrelsi, Upplýsingafrelsi